25η Νοεμβρίου: Η κληρονομιά των τριών γυναικών που ανέτρεψαν έναν δικτάτορα...

Πολλοί γνωρίζουν ότι η 25η Νοεμβρίου είναι η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, αλλά πολύ λιγότεροι γνωρίζουν την ιστορία πίσω από αυτήν, την ιστορία των τριών γενναίων γυναικών ακτιβιστριών, των Aδελφών Μιραμπάλ, που έδωσαν τη ζωή τους για να τερματίσουν μια δικτατορία. Στις 25 Νοεμβρίου 1960, τρεις από τις τέσσερις αδελφές Μιραμπάλ, η Minerva, η Maria Teresa και η Patria, σκοτώθηκαν από τη δικτατορία του Rafael Leonidas Trujillo στη Δομινικανή Δημοκρατία, προκαλώντας διαμαρτυρίες που τελικά οδήγησαν στη δολοφονία του δικτάτορα στις 30 Μαΐου, 1961.

 
Ο Trujillo εξελέγη Πρόεδρος της Δομινικανής Δημοκρατίας το 1931 με δημόσια ψηφοφορία μετά από στρατιωτικό πραξικόπημα. Σύντομα μετατράπηκε σε έναν από τους πιο σκληρούς δικτάτορες στην ιστορίας της Λατινικής Αμερικής και κυβέρνησε τη χώρα κάτω από ένα τυραννικό καθεστώς για τρεις δεκαετίες. Για πολλά χρόνια ο Trujillo υποστηρίχθηκε από την αστική τάξη, η οποία εκτίμησε τις πολιτικές οικονομικής ανάπτυξης που εφάρμοσε και έκανε τα στραβά μάτια στις αυξανόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Καθώς η διαφθορά αυξήθηκε σημαντικά, εκείνοι που επωφελήθηκαν περισσότερο από την οικονομική πρόοδο ήταν οι επιχειρηματίες του πελατειακού και διεφθαρμένου κύκλου του Trujillo και οι στρατιωτικοί που στήριζαν την τυραννία του.

Καθ΄ όλη τη διάρκεια της εξουσίας του, ο Trujillo έλεγχε το ραδιόφωνο, τον Τύπο και τις υπηρεσίες μεταφοράς και τηλεπικοινωνιών και χρησιμοποιούσε ένα εκτεταμένο δίκτυο μυστικής αστυνομίας και κατασκόπων για να καταστείλει κάθε αντιπολίτευση εναντίον του. Όποιος τολμούσε να μιλήσει εναντίον του φυλακιζόταν, βασανιζόταν ή δολοφονούνταν από αγνώστους. Ο Trujillo ήταν προσωπικά υπεύθυνος για τη δολοφονία τουλάχιστον 50 χιλιάδων ανθρώπων. Είχε δώσει απευθείας εντολή για τη γενοκτονία του Πάρσλει, που διεξήχθη από το Δομινικανό Στρατό το 1937 ενάντια στους Αϊτινούς που ζούσαν στη χώρα, με αποτέλεσμα το θάνατο περίπου 20 χιλιάδων ανθρώπων.

Ως σκληρός και μισογύνης δικτάτορας, ο Trujillo χρησιμοποιούσε την εξουσία του για τη συστηματική κακοποίηση γυναικών και κοριτσιών. Προσλάμβανε άντρες για να διατρέχουν την ύπαιθρο για νεαρά κορίτσια, τα οποία απήγαγε και βίαζε, καθώς και «επιλεγμένα» κορίτσια που προσκαλούνταν στα πάρτι που οργάνωνε ο ίδιος για να ασελγήσει πάνω τους. Μετά από μια τέτοια αποστολή οι αδελφές Μιραμπάλ, οι οποίες ήταν από αγροτική οικογένεια της μεσαίας τάξης, αναγκάστηκαν να συμμετάσχουν σε ένα από τα πάρτι του. Εκεί o Trujillo στόχευσε τη Minerva. Η Minerva απέρριψε τις σεξουαλικές προτάσεις του Trujillo, τον χαστούκισε στο πρόσωπο και έφυγε από το πάρτι με την οικογένειά της.

Ο Trujillo, εξοργισμένος από την συμπεριφορά της, προσπάθησε να κάνει τη ζωή της Minerva μια σκέτη κόλαση. Σύντομα, ο πατέρας της Minerva φυλακίστηκε και βασανίστηκε, με αποτέλεσμα να πεθάνει λίγο μετά την αποφυλάκιση του. Στο δεύτερο έτος της νομικής σχολής η Minerva αποκλείστηκε από τα μαθήματα έως ότου έδωσε μια δημόσια ομιλία που εκθείαζε τις αρετές του Trujillo. Ακόμα και όταν αποφοίτησε χρόνια αργότερα, της αρνούνταν να ασκήσει το επάγγελμα.

Η Minerva όχι μόνο αρνήθηκε να λυγίσει στις απαιτήσεις του Trujillo, αλλά κατά τα σχολικά της χρόνια πήρε ενεργά μέρος στο αντιστασιακό κίνημα ώστε να καταπολεμήσει την οργή του. Σύντομα οι αδελφές της Minerva, Maria Teresa και Patria, την ακολούθησαν στην αντίσταση. Μαζί με τους συζύγους τους τελικά σχημάτισαν μια ομάδα που ονομάστηκε «Κίνημα της 14ης Ιουνίου», από την ημερομηνία μιας σφαγής της οποίας ήτανε μάρτυρας η Patria. Μοίραζαν φυλλάδια και συνέλεγαν υλικά για όπλα και βόμβες για να χρησιμοποιηθούν για την επανάστασή τους. Εντωμεταξύ, φυλακίστηκαν και ανακρίθηκαν πολλές φορές και οι οικογενειακές τους περιουσίες κατασχέθηκαν, αλλά δεν λύγισαν. Σύντομα, αυτές οι τρεις αδελφές έγιναν ευρέως γνωστές με την κωδική ονομασία Las Mariposas (οι Πεταλούδες) μεταξύ της Δομινικανής κοινωνίας.

Το 1960 η ομάδα σχεδίαζε να δολοφονήσει το Truijillo, ωστόσο οι προθέσεις τους διέρρευσαν και όλα τα μέλη της ομάδας, συμπεριλαμβανομένων των τριών αδελφών και των συζύγων τους, ρίχτηκαν στη φυλακή. Λόγω της διεθνούς πίεσης, οι γυναίκες της ομάδας απελευθερώθηκαν. Ωστόσο, λίγο μετά την απελευθέρωση, ο Trujillo διέταξε να σκοτωθούν οι αδελφές Μιραμπάλ.
Στις 25 Νοεμβρίου του 1960, καθώς η Minerva, η Maria και η Patria  επέστρεφαν από μια επίσκεψη στους συζύγους τους στη φυλακή, η μυστική αστυνομία έστησε ενέδρα στο τζιπ τους σε ένα ορεινό πέρασμα. Οι αδελφές Μιραμπάλ στραγγαλίστηκαν και ξυλοκοπήθηκαν μέχρι θανάτου και τα σώματά τους ξανατοποθετήθηκαν στο τζιπ και ρίχτηκαν από έναν βράχο, για να φανεί ως ατύχημα.

Ο Trujillo σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να γλιτώσει από τη δολοφονία των αδελφών Μιραμπάλ, όπως και με τις χιλιάδες πριν από αυτή. Ωστόσο, ο «θάνατος των Πεταλούδων» αποτέλεσε καταλύτη για την ανατροπή του, τροφοδοτώντας το πνεύμα της επανάστασης στην κοινωνία. Η ιστορία του αγώνα των αδερφών Μιραμπάλ και του θανάτου τους έσπρωξε τους ανθρώπους να βρουν το θάρρος να εξαφανίσουν τον δεσπότη. Οι ταραχές αυξήθηκαν και έξι μήνες αργότερα ο Trujillo δολοφονήθηκε από στρατιωτικούς ηγέτες.

Τον Φεβρουάριο του 1963 η Δομινικανή Δημοκρατία εξέλεξε μια δημοκρατική κυβέρνηση για πρώτη φορά μετά από καιρό και οι αδελφές Μιραμπάλ έγιναν σύμβολα για τη λαϊκή αντίσταση. Τα επόμενα χρόνια η μοναδική επιβιώσασα από τις αδελφές Μιραμπάλ, Doña Dede, αφιέρωσε τη ζωή της για να διαδώσει την κληρονομιά που άφησαν οι ηρωίδες αδελφές της και να μεγαλώσει τα έξι παιδιά τους, πολλά από τα οποία έλαβαν κυβερνητικές θέσεις όταν μεγάλωσαν. Το 1992 ίδρυσε το Ίδρυμα των Αδελφών Μιραμπάλ και στη συνέχεια ένα μουσείο στην μνήμη τους στην ιδιαίτερη πατρίδα τους Salcedo (το οποίο μετονομάστηκε σε Hermanas Mirabal προς τιμή τους το 2007). Και το 1999 η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών όρισε και επισήμως την 25η Νοεμβρίου, ημερομηνία δολοφονίας των Αδελφών Μιραμπάλ, ως τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών.

Σήμερα η κληρονομιά της γενναίας αντίστασης των αδελφών Μιραμπάλ μας υπενθυμίζει πως οι γυναίκες που επέλεξαν να υψώσουν το ανάστημα τους εναντίον της τυραννίας και της βίας μπορούν να ανατρέψουν την υπεροχή των δεσποτικών εξουσιαστών. Η Julie Alvarez, η συγγραφέας του βιβλίου Ο καιρός των πεταλούδων ήταν εξαιρετικά εύστοχη όταν χαρακτήριζε τις αδελφές Μιραμπάλ «φεμινιστικά ινδάλματα». Όπως είπε, «είναι μια υπενθύμιση ότι έχουμε επίσης και τις δικές μας επαναστάτριες ηρωίδες, τις δικές μας Τσε Γκεβαρά».


αγωνίστριες λατινικής αμερικής

Fylo Sykis (Φύλο Συκής)
της Esra Dogan
pressenza.com